هميشه سئوالاتي از من پرسيده مي شد كه فن كامپيوترم زياد سر و صدا مي كند يا اينكه چگونه مي توانم صداي فن را كمتر كنم؟ قبل از هر چيز اولين نكته اينكه وقتي فن شروع كند به ايجاد صداي اضافي معنيش اين نيست كه دچار اشكال شده است و بايستي تعويض شود. پائين آمدن دور فن و عدم توانائيش در خنك كردن بخش مربوط به آن يك مبحث است و كثيف بودن فن و گرد و خاك گرفتنش بحث ديگري.
پائين آمدن دور فن زماني خطرناك است كه شما بتوانيد پره هاي فن را در حين چرخش با دست متوقف كنيد ولي اگر در شرايطي غير از اين فن شما صداي اضافي در حين چرخش توليد مي كند ممكن است علتش گرد و خاك گرفتن فن يا عواملي شبيه به آن باشد. كلا تميز كردن داخل كيس كامپيوتر و فن هاي آن به صورت ساليانه امر ضروري است و حتي در برخي موارد مثلا اگر شما در محلي نسبتا آلوده و پر گرد و غبار ساكن هستيد، سيگار ميكشيد و يا حيوان خانگي پشمالويي داريد توصيه مي شود اينكار را ? يا ? ماه يكبار انجام دهيد.
در كامپيوتر شما به صورت نرمال حداقل دو فن وجود دارد، يكي در داخل پاور كيس يا منبع تغذيه آن و يكي هم روي پردازنده يا CPU نصب شده است. تميز كردن فن منبع تغذيه اگر فرد حرفه ايي يا در اصطلاح خودماني دست به آچاري نيستيد خيلي توصيه نمي شود. چون نياز است منبع تغذيه را از داخل كيس پياده كنيد بعد خود منبع را باز كنيد تا به فن برسيد، پياده كردن منبع تغذيه پيچيده نيست و قبلا در پستي با عنوان مونتاژ يك كامپيوتر / قسمت پنجم / منبع تغذيه يا پاور در موردش مفصل صحبت كرده ايم اما اينكه منبع تغذيه را كالبد شكافي كنيد و بخواهيد فنش را بيرون بكشيد و غيره در صورت نداشتن تسلط كافي ممكن است دردسر ساز شود، لذا با توجه به نوع پارو و ساختارش سعي كنيد فن آن را تا جايي كه مي توانيد از بيرون و با استفاده از ابزارهايي مثل اسپري هاي فشرده هوا و غيره گرد گيري كنيد.
اما فن CPU تميز كردنش جز واجبات است خصوصا اگر CPU گران قيمتي داريد چون پايين آمدن دور فن CPU و ايجاد سر و صدا توسط آن در اثر گرد و غبار گرفتن، موي حيوانات و... مي تواند سبب بالا رفتن دماي CPU كاهش كارايي سيستم و حتي آسيب ديدن پردازنده ي شما شود.
لذا مواد لازم براي تميز كردن فن:
1- پيچ گوشتي ترجيحا چهار سو و در اندازه ي مناسب
2- روغن چرخ
3- چند عدد دستمال ترجيحا نرم و با قابليت جذب گرد و غبار
باز كردن كيس كه چندان پيچيدگي ندارد و بر حسب نوع كيس و كمي فسفر سوزندان راحت مي توانيد آن را باز كنيد، پيدا كردن فن داخل كيس هم پيچيده تر از مورد قبلي نيست، اگر فن پيچ شده است پيچ ها را باز كنيد و بعد آن را از جايگاهش خارج كنيد، اگر حواستان جمع باشد نيازي نيست سيم برق فن را از مادربرد جدا كنيد ولي اگر فكر مي كنيد اين اتفاق ممكن است برايتان بيفتد يا لازم مي دانيد جدايش كنيد و حدس مي زنيد بعدا ممكن است در پيدا كردن محل اتصالش دچار مشكل شويد توصيه ميكنم با يك دوربين (موبايل) از محل اتصال اين سيم به مادربرد عكس بگيريد تا بعدا ديگر مشكلي نباشد.
فن را كه بيرون كشيديد با يك دستمال (اگر به مقدار بسيار بسيار اندك رطوبت داشته باشد بهتر است) محيط بيروني و لابه لاي پره هاي آن را خوب تميز نمائيد.
بعد بر چسب روي قسمت مياني فن را به آرامي بلند كنيد تا محور فن مشخص شود، برخي از فن ها ممكن است بر روي محورشان يك لايه لاستيكي مانند يا شبيه به آن قرار داشته باشد كه مي توان آن را نيز با نوك ناخن يا پيچ گوشتي بلند نمود و سپس يك يا دو قطره روغن با قطره چكان درون محور چرخش فن بچكانيد.
برچسب و ساير موارد ديگري را سرجايش برگردانيد و فن را مجددا درون كيس سوار كنيد، اطمينان حاصل كنيد فن به درستي روي CPU سوار شده و سيم آن به صورت كامل و در جاي صحيح به مادربرد متصل است و بعد كيس را ببنديد و سيستم را مجددا به برق بزنيد و روشن كنيد.
به احتمال زياد اينبار بعد از روشن شدن كامپيوترتان از عدم وجود صداي فن متعجب خواهيد شد!